Eseri ortaya çıkaranın özgünlüğünü taşıyan, bilimsel, edebi, musiki, güzel sanatlar alanındaki ve benzeri alanlardaki ürünleri, patentleri, markaları, faydalı modelleri, tasarımları, coğrafi adlarla işaretleri içermekte olan, tüm bu kavramları aynı anda ifade etmekte kullanılan kavrama fikri mülkiyet denmektedir.
Fikri ve Sınai Mülkiyet haklarını; ürünler, yöntemler, dokümanlar, görseller, kimlik unsurları, sanat eserleri ve benzerlerine ilişkin tüm özgün tasarımlar ile ilgili sahip olunan kullanma, ürüne dönüştürme, dağıtma, yayma, satma gibi çeşitli mahiyetteki haklar olarak tanımlamak mümkündür. Marka, patent, tasarım, faydalı model ve coğrafi işaretler gibi buluşların ve yeniliklerin, üreticisinin veya satıcısının ayırt edilmesini sağlayacak işaretlerin, sahipleri adına kayıt edilmesini ve böylece bu kişilerin ürünü üretme ve satma hakkına belirli bir süre sahip olmalarını sağlayan haklardır.
Fikri hakların konusu, ekonomik değer taşıyan fikir ve sanat eseri ürünleridir. Bu tip eserler, mali yönleri dolayısıyla eser sahibinin mal varlığında yer alırlar. Ancak, fikir ve sanat eserlerinden doğan fikri hakların, mali yönleri kadar, hatta bazen daha da geniş ölçüde eser sahibinin kişilik haklarını ilgilendiren manevi yönleri de bulunmaktadır.
Fikri emek ürünleri üzerindeki haklar, sağladıkları kapsamlı yetkiler dolayısıyla mülkiyet hakkına benzemektedirler. Fikir ve sanat eserini ortaya çıkaran kişi, fikri mülkiyetten doğan haklarını üçüncü kişilere karşı da öne sürebilmektedir.
Fikri ve Sınai Mülkiyet hakları ihlal edilen kişiler; Tecavüzün Durdurulması için dava açabilmekle birlikte tecavüz nedeniyle uğradığı zararlar sebebiyle Tazminat Davası da açabilmektedir. Ayrıca kötü niyetli olarak haklarına tecavüzde bulunan kişilere karşı Ceza Davası yoluna başvuru imkânı da bulunmaktadır. Fikri ve Sınai Haklar Hukukunda en çok rastlanan dava türleri yukarıda belirtilen davalar olmakla birlikte, Fikri ve Sınai Mülkiyet haklarını ihlal eden kişilere açılabilecek davalar bunlarla sınırlı değildir. Kapsamlı bir hukuk dalı olan Fikri ve Sınai Haklar Hukuku konularının uzman kişilerce takibi gerekmektedir.
KONUM BİLGİSİ
