TÜKETİCİ HUKUKU


Tüketici, mesleki veya ticari olmayan amaçlarla hareket edip mesleki ya da ticari amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişilerden mal satın alan kişi olarak tanımlanabilir. Bilgisizlik, teknolojinin sürekli değişmesi ve gelişmesi, ambalaj sektöründeki gelişmeler, maruz kalınan reklamlar ve gelir dağılımındaki dengesizlikler gibi nedenlerle, tüketici, korunmaya muhtaçtır.

Bir sözleşme hükmü taraflardan biri tarafından hazırlanıyor ve karşı taraf bu hükmü değiştirme imkânına sahip olmadan ya kabul ya reddetmek durumunda kalıyorsa buna genel işlem koşulu adı verilir. Eğer bir genel işlem koşulu niteliğindeki hüküm, karşı tarafın durumunu özellikle ağırlaştırıcı veya zorda bırakacak nitelikte olup, adil ve hakkaniyete uygun değilse içerik denetiminin sonucunda bu genel işlem koşulu haksız şart olacaktır. Yani içerik denetimi yapıldıktan sonra adil nitelik taşımayan genel işlem koşullarına haksız şart denmektedir ve bahsi geçen hükümlerin hukuki geçerliliği bulunmamaktadır.

Günümüzdeki gelişen ve değişen şartlarla birlikte her an yazılı veya sözlü bir tüketici sözleşmesi yapabilmekteyiz. Bu sözleşmelerden doğan hak kayıplarının önlenmesi için belirli parasal sınırlar çerçevesinde öngörülmüş farklı başvuru imkânları bulunmaktadır. Belli miktarları aşmayan uyuşmazlıklarda her ilde bulunan Tüketici Hakem Heyetlerine başvurulmaktadır. Heyet kararları bakımından itirazen Tüketici Mahkemelerine başvurulabilir. Bu yol itiraz yolu olarak düzenlenmektedir. İstinaf incelemesine yakın bir hukuki niteliği haizdir. Tüketici Mahkemeleri, tüketici hakem heyetlerinden gelen uyuşmazlıklarda işin esasına girerek inceleme yapar. Tüketici Mahkemesinin itiraz incelemesi sonucu verdiği kararlar kesindir. Ayrıca uyuşmazlıklarda belirli parasal sınırların aşılması halinde, doğrudan Tüketici Mahkemesi nezdinde dava yoluna başvurulabilmektedir.